|
Γενικη
Φωτο-Γκαλερυ
Σκοπος της Ιστοσελιδας
Χαιρετισμοι Φιλων Αγιου Σεργιου
Σαλαμινα
Ποιηματα
Αποστολος Βαρναβας
Εορτη
Αγιων Σεργιου και Βακχου
Ηρωες και Αγνοουμενοι
Ασχολιες Αησεργητων πριν το 1974
Ασχολιες Αησεργητων μετα το 1974
Ιστοριες και Ευτραπελα
Θυμησες
Αγιος Σεργιος - με την
Λουλλα Λορδου Ιωνιδου
Ποτέ δεν ειναι αργά να ζησεις το παρελθόν σου
Το Πασχα των Γεννών
Επικοινωνια
Προσωπικά Βιώματα
Ευχαριστιες
|
|
Γιώτης Λάμπρου
ΤΟ ΠΑΣΧΑ ΤΩΝ ΓΕΝΝΩΝ ΣΤΟΝ ΑΗ ΣΕΡΓΗ
Χριστούγεννα, (το Πάσχα των Γεννών οπως τα λεγαν οι μανάδες μας) ηταν παντα ιδιαίτερα
για τα παιδιά. Κάτι τα χρωματιστά λαμπιονια, κάτι
τα στολισμένα δέντρα, τα κάλαντα, τα δώρα, οι διακοπές από το σχολείο, τα έκαναν την αγαπημένη γιορτή των παιδιών που αργότερα θα την
θυμούνταν με μια γλυκιά μελαγχολία, όπως και όλα τα όμορφα πράγματα που
ζούσαμε μικροί και τα βλέπαμε με μια διαφορετική, πιο αθώα ματιά. Κάπως
έτσι θυμάμαι τα Χριστούγεννα στον Αη Σεργη.
Δεκέμβρης κάποιας χρονιάς περασμένης, τόσο περασμένης που σχεδόν είναι
ξεχασμένη η χρονιά, αλλά όχι και η Μεγάλη Γιορτή!
Περίπου 45 χρόνια πριν όταν ήμουν ακόμα παιδί και ζούσα στον
Αη Σεργη, ενα χωριο πολύ
διαφορετικο από τη σημερινη τσιμεντένια αιχμάλωτη πολιτεια, (αλλωστε οι χαρμοσυνες καμπανοκρουσίες της Βυζαντινης μας εκκλησιάς εσώπασαν για
παντα στην ψυχη μου) παντού στα στενά δρομακια μύριζαν τα
φρεσκα ψωμιά και τα ζεστά κουλλουρια που έφτιαχναν οι κουρουκλιασμένες μανάδες στους πλινθόκτιστους φουρνους και κάπου κάπου
αναγνώριζες και την μυρωδιά από τα κάστανα που ψήνονταν σε κάποιοιο μαγκάλι.
Οι δρόμοι ήταν άδειοι αφού όλοι οι συγχωριανοί (βρακοφόροι και παντελονάες) μαζεύονταν από νωρίς στα καφενεία του Σσιάκαλλου, του Ποτή και του Γιωρκη του Παπά
γύρω από τις φουκούδες με το κομπολόι στα χέρια και το καφεδάκι τους, που αργότερα
θα έδινε την θέση του στο κονιάκ για να ζεσταθούν και λίγο αργότερα στο
ούζο με τον μεζέ απο καραόλους, στρουφουδκια με τ΄αυκά, μανιτάρια της αναθρικας της
Σαλαμίνας, «πουλλί» και ελιές μαυρες στα καρβουνα, λουκανικα του κρασιού
και «παστά» απο τον «κούμνο».
Ακόμα θυμάμαι τον Κωστη του Χαρίκκου τον αρχαιότερο κουρέα του
χωριού να κοιτάζει στον δρόμο πίσω από το παραθύρι του παρμπέρικου του, λίγο παραδίπλα και τον Πούσκα να ετοιμάζει τους μεζέδες στη ταβέρνα του.
Ήσυχες μέρες και ακόμα περισσότερο ήσυχες νύχτες…. Η εικόνα αυτή τις γιορτινές μέρες
άλλαζε ελάχιστα αφού τα στολίδια έξω στα στενά ήταν λιγα (άλλες εποχές θα μου
πείτε) μόνη αλλαγή η φτωχική Χριστουγενιάτικη γιορτή στο σινεμά του Πουγιουρου
(και καποτε στου Φιλιππάκη) οπου η
δασκάλα η Χαρικλεια, μας έντυνε μαγους και παιζαμε «θέατρο». Στο τελος
της γιορτης ακολουθούσε η κληρωση των λαχνων οπου οι τυχεροι εκερδιζαν
καμια λεμονάδα σκουώς ΚΕΑΝ, κανενα δυο κουτια μπισκοτα της Φρου-Φρου,
δυο-τρεις συσκευες μακαρούνια του Μιτσιδη και το μεγαλο δωρο ηταν ενα
ολοζώντανο αρνακι απο το κοπάδι του Πινα.
Ερχονται στο νου μου και τα χριστουγεννιάτικα σχέδια στα τζάμια του παντοπωλείου του
Γιούργη, διπλα απο την βουβη σταση των λεωφορείων του Κουμπαρη, του
Κάτσιου και του καρδιοκατακτητή Καμένου, αλλαγές μικρές ασήμαντες που όμως τώρα 45 χρόνια μετά ακόμα τις θυμάμαι.
Μέσα στα σπίτια όμως η εικόνα άλλαζε… τα Χριστούγεννα τρύπωναν σε
κάθε σπίτι του χωριού, σε κάθε γωνιά και άφηναν μία μαγική αίσθηση, οι σπιτονοικοκυρές έφτιαχναν από
νωρίς τα γλυκά, τους κουραμπιέδες ή τες πίττες του σατζιού
όπως τα λέμε εμείς, για να έχουν να κερνάνε τους συγγενείς και τους
φίλους που θα πέρναγαν αυτές τις μέρες από τα σπίτια και για αυτούς που
θα έρχονταν απο το Βαρώσι να κάνουν γιορτές με τους δικούς τους.
Τα χριστουγεννιάτικα δέντρα (μικρα πεύκα της Σαλαμίνας) με
την απαραίτητη χάρτινη φάτνη έπαιρναν την θέση τους στον ηλιακό ή την κουζίνα και στολίζονταν με τα
αστεράκια που φτιαχναμε απο χαρτόνι τυλιγμένο με αλουμινόκολλα και που κάθε
χρόνο τα φυλάγαμε για τον επόμενο. Οι
μικρότεροι της γειτονιας (ο Κυριακος του Κρέτα, ο Γιαννακης του Ζάρνα (ο Ζουλού), ο Μαριος κ Ράκης του Ψάρια, ο Γιωτης του Γιωρκαλλή, ο Κωστης
της Φουτσας κ αλλοι) ημέρες πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων μαζεύαμε τα τρίγωνα
απο το σχολειο και
κανονίζαμε τις ομάδες που θα βγαίναμε για να πούμε τα κάλαντα, πάντα την
μέρα των Χριστουγέννων και αφού θα τελείωνε η πρωινή λειτουργία, (ο
εκκλησιασμός ήταν απαραίτητος, η μονη συνήθεια που ακόμα
κρατάω), η διαδρομή που θα ακολουθούσαμε αποτελούσε ολόκληρο στρατηγικό
σχέδιο αφού θα έπρεπε να ξεκινήσουμε από την Εκκλησία να περάσουμε από
όλο το χωριό να καταλήξουμε κοντά στα σπίτια μας και να έχουμε περάσει
πρώτοι από τα σπίτια των συγγενών μας, αφού πάντα από εκεί παίρναμε το
καλύτερο μπαξίσι που γινόταν ακόμα
μεγαλύτερο αν είχαμε και την πρωτιά. Ολόκληρο το προηγούμενο βράδυ
είμασταν υπ΄ ατμόν, καθαρίζαμε τα τρίγωνα μας που πάντα μπλέκονταν
μεταξύ τους από τα δαχτυλίδια τους και τρίγωνο με χτυπητήρι γίνονταν ένα
σώμα, είχαμε κατά νου και τα κάλαντα της προηγούμενης χρονιάς, πού
είχαμε πάει και δεν μας άνοιξαν, πού αργήσαμε να πάμε, ποια σπίτια
ξεχάσαμε, το μόνο που δεν μας απασχολούσε ήταν το αν ξέραμε τα κάλαντα,
αυτό το θεωρούσαμε αυτονόητο.
Καλήν ημέρα άρχοντες κι αν είναι ορισμός σας,
Χριστού τη θεία Γέννηση να πω στ΄ αρχοντικό σας.
Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλη,
οι ουρανοί αγάλλονται, χαίρει η φύσις όλη.
Εν τω σπηλαίω τίκτεται, εν φάτνη των αλόγων,
ο Βασιλεύς των Ουρανών και ποιητής των όλων.
Κάπου εδώ σταματούσαμε και ένα "χρόνια πολλά" και
είμασταν έτοιμοι, είχαμε φροντίσει βέβαια να το πούμε αρκετά αργά για να
φαίνεται μεγάλο σε διάρκεια αλλά και για να δίνουμε και τον απαραίτητο
χρόνο στις νοικοκυρές να πλύνουν τα χέρια τους (αφού τις πετυχαίναμε
πάντα πάνω στην προετοιμασία του φαγητού) και να έρθουν να μας ευχηθούν.
Νωρίς νωρίς λοιπόν ξυπνάγαμε, πηγαίναμε στην εκκλησία και με το δι’
ευχών του παπά-Μιχαλη ξεχυνόμασταν στο χωριό, ένα χωριό γεμάτο παρέες από παιδιά που με τα
τρίγωνα στο χέρι σταματάγαμε σε κάθε πόρτα και ρωτάγαμε « να τα πούμε;»,
«να τα πείτε, να τα πείτε».
Πολύ σπάνια κάποιος να μην μας άνοιγε ή να μας έλεγε ότι πέρασαν άλλοι, τί
στενοχώρια παίρναμε τότε, δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε το γιατί, τι
πείραζε να τα λέγαμε και εμείς; Μέχρι τις δώδεκα
περίπου το μεσημέρι γυρνάγαμε από σπίτι σε σπίτι και τα λέγαμε, κάπου
κάπου συναντιόμασταν και με άλλες παρέες και ανταλλάσαμε τις εμπειρίες
της ημέρας, ποιος μας έδιωξε, ποιος μας έδωσε μεγάλο μπαξίσι, ποιός όχι και το
πιο βασικό, πόσα μαζέψαμε μέχρι αυτή την στιγμή… είχαμε έναν άτυπο διαγωνισμό για
το ποιος μάζεψε τα περισσότερα, όχι τόσο για τα χρήματα όσο για την
πρωτιά, λες και μας βαθμολογούσαν για τις φωνητικές μας ικανότητες!
Αφού γυρνάγαμε σχεδόν όλο το χωριό ερχόταν και η ώρα να μοιράσουμε τα
χρήματα που είχαμε μαζέψει και να κάνουμε τον απολογισμό μας, τα πήγαμε
καλύτερα από πέρυσι ή όχι, άραγε είμασταν εμείς οι καλύτεροι για φέτος;
Ποιός νοιαζόταν άραγε πραγματικά για το πόσα βγάλαμε, αφού λίγη ώρα
αργότερα το μόνο που συζητούσαμε ήταν το πόση ώρα γυρνάγαμε στο χωριό, (εκεί
ξεκίναγε και ο δεύτερος άτυπος διαγωνισμός για το ποιά ομάδα έκανε την
περισσότερη ώρα) και ποιοί μας έδιωξαν από τα σπίτια τους χωρίς να μας
αφήσουν να τα πούμε. Αυτό μας έμενε τελικά· η χαρά από την μεγάλη βόλτα
στο χωριό και η πίκρα της άρνησης από τους λίγους…
Μιά μαλιστα, ιδιόρυθμη γιαγια, οταν μας ανοιξε και την ρωτησαμε «Να τα
πουμε – Να τα πουμε?» μας εκλεισε την πορτα καταμουτρα
μουρμουρίζοντας...«οι χότζιες να σας πουν, γρουσουζόπαια». Δεν ξεραμε
τι εννούσε μα την αλλη μερα πηγαμε και της κλεψαμε ολα τα πορτοκάλια απο μια
μικρη πορτοκαλιά, που ειχε εξω στην αυλη της.
Όχι πολύ ώρα αργότερα βρισκόμασταν στο γιορτινό τραπέζι, λιτό αλλά
γεμάτο, γεμάτο από ζεστασιά, αγάπη και θαλπωρή. Το φαγητό κάθε χρόνο
αυτή την μέρα ήταν σχεδον το ίδιο: αρνάκι με πατατες του φούρνου και ενώ ηταν αλλες μιά-δυο φορες το χρονο
που το τρώγαμε, ήταν πάντα πιο νόστιμο γιατί ήταν το χριστουγεννιάτικο,
λες και τα Χριστούγεννα έπεφταν σαν αρωματική σάλτσα
στα φαγητά και τους έδινε μια άλλη ξεχωριστή γεύση. Κάπως έτσι τα Χριστούγεννα μας αποχαιρετούσαν
μετά το μεσημεριανό τραπέζι και οι ζωές μας έμπαιναν και πάλι στους
καθημερινούς τους ρυθμούς…. για λίγο όμως μόνο αφού πολύ γρήγορα θα μας
ερχόταν η Πρωτοχρονιά και θα μπαίναμε και πάλι στην διαδικασία των
καλάντων, της βασιλόπιτας και του «σελινιού» (πιο πολύ αυτό μας ένοιαζε) αλλά και των δώρων που θα μας έφερνε ο
Αγιος Βασίλης…
Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία…
Καλά Χριστούγεννα χωριανοι, με υγεία και περισσότερα χαμόγελα… Tα
εγγονια μας, θα ξαναπουν τα καλαντα στον Αη Σέρκη...
|
